Ακροκόρινθος

Η ακρόπολη της αρχαίας Κορίνθου και από τις πιο οχυρωμένες ελληνικές ακροπόλεις. Από πολύ νωρίς, γύρω στο 1000 π.Χ., όταν άρχισε να διαμορφώνεται στη βορειοανατολική πλαγιά του ο συνοικισμός που εξελίχθηκε στην πόλη Κόρινθο των ιστορικών χρόνων, ο Α. χρησίμευε στους κατοίκους, όπως και όλες οι αρχαίες ακροπόλεις, ως καταφύγιο στις δύσκολες ώρες. Η θέση του είναι πραγματικά εξαιρετική, γιατί επέτρεπε τον έλεγχο του δρόμου που από την Πελοπόννησο οδηγεί προς τη Στερεά και αντίθετα, ενώ από την κορυφή του μπορούσε να εποπτεύει κανείς τα δύο λιμάνια της αρχαίας Κορίνθου, το Λέχαιο και τις Κεγχρεές. Από τη βορειοδυτική πλευρά του Α. ξεκινούσε στην αρχαιότητα τείχος, σε σχήμα τραπεζιού, κι αφού ακολουθούσε διαδρομή 9,5 χλμ., περιέκλειε την Κόρινθο των κλασικών χρόνων (πολλά σημεία του έχουν αποκαλυφθεί στις ανασκαφές της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής). Η ιστορία του Α. είναι συνυφασμένη με την ιστορική πορεία της Κορίνθου (βλ. λ.). Από την ελληνική αρχαιότητα πάντως είχε τη δική του οχύρωση, που σήμερα σχεδόν δεν διακρίνεται μετά τις αλλεπάλληλες και ισχυρότατες διασκευές των μεσαιωνικών κυρίως, αλλά και των μεταγενέστερων χρόνων. Στην οχυρωμένη επιφάνεια της κορυφής του βλέπει ο σημερινός επισκέπτης, αφού περάσει τις τρεις διαδοχικές βενετσιάνικες πύλες, πλήθος ερείπια από πολλά κτίσματα διαφόρων εποχών, τουρκικά τεμένη, χριστιανικές εκκλησίες και στρατώνες. Με δυσκολία ξεχωρίζουν τα ίχνη της αρχαιότητας, που το λαμπρότερο μνημείο της ήταν ο περίφημος ναός της Αφροδίτης (μόνο λίγες πέτρες του έχουν αναγνωριστεί), χτισμένος στην ψηλότερη από τις δύο κορυφές του λόφου (575 μ. ύψος). Η λατρεία της Αφροδίτης στον Α. είχε ιδιότυπη μορφή. Την ασκούσαν πλήθος γυναίκες –περισσότερες από 1.000, αναφέρουν οι αρχαίες πηγές– δούλες αφιερωμένες στη θεά από τους ιδιοκτήτες τους. Η Αφροδίτη λατρευόταν εκεί με το επίθετο Ένοπλος και οι αρχαίοι πίστευαν ότι είχε τη δύναμη να χαρίζει τη νίκη και στους αθλητές. Στον ίδιο ναό της Αφροδίτης λατρευόταν και ο Ήλιος, που, σύμφωνα με την τοπική κορινθιακή παράδοση είχε πάρει, σε πανάρχαιους χρόνους, ως μερίδιο τον Α., που πρώτος λούζεται στο πρωινό φως, ενώ στον Ποσειδώνα δόθηκε το ιερό της Ισθμίας. Στα Ν της κορυφής όπου βρισκόταν ο ναός της Αφροδίτης υπήρχε η πηγή της Επάνω Πειρήνης. Στην παλαιοχριστιανική περίοδο, στη θέση του ναού της Αφροδίτης, χτίστηκε μια μικρή βασιλική, ύστερα ένας πύργος και τέλος μουσουλμανικό τέμενος (στο τέλος του 17ου αι. οι Ενετοί διαμόρφωσαν στην ίδια θέση μια πλακόστρωτη εξέδρα, belvedere). Στην εποχή του Ιουστινιανού κατασκευάστηκαν πάνω στις αρχαίες οχυρώσεις άλλες ακόμα σημαντικότερες και οΑ. έγινε κυριολεκτικά απόρθητο κάστρο. Τον 17ο αι. οι Ενετοί τις οργάνωσαν ακόμα καλύτερα· ήταν οι ωραιότερες και σπουδαιότερες του είδους τους στην Ελλάδα. Και οι Τούρκοι ενδιαφέρθηκαν για τη χρησιμοποίηση του Α. ως κάστρου και επισκεύασαν την οχύρωσή του, γιατί εγκατέστησαν εκεί οικογένειές τους. Η περίοδος της Επανάστασης του 1821 ήταν η τελευταία έντονη φάση στη ζωή του Α. Μετά την απελευθέρωση ερημώθηκε και σήμερα αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο. Ακροκόρινθος, η ακρόπολη της αρχαίας Κορίνθου. Ο Ακροκόρινθος, ένα από τα δημοφιλέστερα αξιοθέατα του νομού Κορινθίας. Λείψανα μεσαιωνικών οχυρώσεων στον Ακροκόρινθο.